Thống đốc: Gói hỗ trợ lãi suất 2% 'không dành cho mọi doanh nghiệp khó khăn'
Gói hỗ trợ lãi suất 2% dành cho doanh nghiệp có khả năng phục hồi, trả được nợ, chứ không phải tất cả đơn vị khó khăn, theo Thống đốc Nguyễn Thị Hồng.
Nội dung này được Thống đốc Ngân hàng Nhà
nước Nguyễn Thị Hồng nêu chiều 25/5, khi giải trình trước Quốc hội về kết quả
giám sát thực hiện chính sách hỗ trợ lãi suất 2%, thuộc gói phục hồi kinh tế xã
hội.
Theo
báo cáo của Chính phủ, tới cuối 2023, chính sách hỗ trợ lãi suất 2% một năm qua
hệ thống ngân hàng thương mại giải ngân được 3,05%, tương đương 1.218 tỷ đồng.
Số vốn chưa giải ngân còn khoảng 38.800 tỷ.
Nhiều
đại biểu Quốc hội băn khoăn tỷ lệ giải ngân quá thấp, trong khi doanh nghiệp
khó khăn về vốn sau dịch Covid-19. Ông Trần Quốc Tuấn, Trưởng ban Tuyên giáo
tỉnh Trà Vinh cho rằng thủ tục, điều kiện vay là trở ngại lớn nhất khi doanh
nghiệp tiếp cận chính sách hỗ trợ này.
Chưa
kể, theo khảo sát của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), chỉ
29,5% doanh nghiệp biết tới chính sách và khoảng 2,5% đơn vị nhận được khoản
vay.
Giải
trình, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho biết khi thiết kế
chương trình này theo yêu cầu của cấp có thẩm quyền, Ngân hàng Nhà nước xác
định đây là chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp có khả năng phục hồi và trả được
nợ. Tức là, gói hỗ trợ lãi suất 2% không giải quyết cho tất cả doanh nghiệp khó
khăn trong nền kinh tế, kể cả đơn vị không đủ điều kiện vay vốn, theo Thống
đốc.
Bà
phân tích, vốn vay của chương trình lấy từ nguồn huy động dân cư của các ngân
hàng thương mại, không phải ngân sách Nhà nước. Vì thế, các ngân hàng phải cho
vay với điều kiện, thủ tục theo quy định, để đảm bảo khả năng thu hồi nợ.
"Việc
giải ngân nhiều hay ít của chương trình này phụ thuộc vào quyết định của doanh
nghiệp, ngân hàng", Thống đốc nói.
Thống
đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng giải trình tại phiên thảo luận kết quả
giám sát chương
trình phục hồi kinh tế, chiều 25/5. Ảnh: Trung tâm báo chí Quốc hội
Bà
Hồng nói thêm thực tế doanh nghiệp quyết định vay vốn không phải vì họ được hỗ
trợ lãi suất. Bởi, lãi suất chỉ là một trong số chi phí đầu vào, nên họ có thể
cân nhắc chọn các giải pháp hỗ trợ khác như miễn, giảm, giãn thuế. Chưa kể,
doanh nghiệp sẽ xem xét họ vay để làm gì, có khả năng trả nợ hay không... mới
quyết định vay vốn.
Dù
vậy, với tỷ lệ giải ngân thấp, doanh nghiệp khó tiếp cận, ông Nguyễn Quang
Huân, Chủ tịch HĐQT Công ty HALCOM lo lắng "sẽ nảy sinh vấn đề ngoài mong
muốn khi cố gắng tiêu hết gói hỗ trợ này". Ông đề nghị cân nhắc về thực
hiện tiếp chính sách hỗ trợ này.
Bà
Nguyễn Thị Hồng cho biết, chương trình hỗ trợ lãi suất 2% đã kết thúc vào
31/12/2023. Chính phủ đã báo cáo, đề xuất Quốc hội cho hủy dự toán, không huy
động nguồn lực và thực hiện tiếp. Tức là, số vốn vay còn lại chưa giải ngân của
chương trình sẽ không làm tăng bội chi ngân sách. Trường hợp tiếp tục thực
hiện, bà cho rằng có thể chuyển sang chính sách hỗ trợ của Ngân hàng Chính sách
xã hội, hoặc chương trình an sinh xã hội khác.
Ở
khía cạnh này, ông Trần Anh Tuấn, Trưởng ban Đổi mới quản lý doanh nghiệp TP
HCM đồng tình, dư địa chưa thực hiện hết sang hỗ trợ người lao động, thu nhập
thấp giải quyết việc làm, hoặc tiếp cận nhà ở xã hội.
Thảo
luận ở tổ sau đó, Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng nhìn nhận cách chính sách này
"chưa trúng, chưa đúng thực tiễn". Ông đề nghị Quốc hội xem xét, cho
điều chỉnh khoản này sang chính sách hỗ trợ của Ngân hàng Chính sách xã hội.
Cũng giải trình, Bộ trưởng Kế hoạch & Đầu tư Nguyễn
Chí Dũng cho rằng cần xem lại phương thức các chính sách hỗ trợ sau này.
Ông cho biết ở nhiều nước, người dân được hỗ trợ tiền mặt, 1.500-2.000 USD, nên
kích thích tiêu dùng, nền kinh tế.
Còn
tại Việt Nam, theo ông, các hỗ trợ thực hiện thông qua chính sách, nên phải có
thủ tục, văn bản hướng dẫn, rồi giám sát. "Khi chúng ta làm xong thủ tục
thì vấn đề không còn thời sự nữa, hỗ trợ không còn hiệu quả", ông nói.
Cùng
đó, theo Bộ trưởng Dũng, các chính sách cần thiết kế đơn giản, dễ thực hiện và
giám sát, chứ "không phải để một rừng vướng mắc như hiện nay". Chính
sách đưa ra dựa trên niềm tin, phân cấp, phân quyền triệt để giữa Trung ương,
địa phương, giữa Quốc hội và Chính phủ... sẽ rút ngắn nhiều thời gian thực
hiện.
"Chính
sách đưa ra trong tình huống đặc biệt thì cần thủ tục, quy trình đặc biệt, còn
làm như thông thường sẽ hết giờ, cái gì cũng phải xin cơ chế", ông nói
thêm.
Dự
kiến, Quốc hội sẽ biểu quyết thông qua Nghị quyết kết quả giám sát thực hiện
chính sách tài khóa, tiền tệ thuộc chương trình phục hồi kinh tế xã hội, vào
ngày 28/6.
Anh Minh
(Theo vnexpress.net)