PGS,TS. Bùi Hoài Sơn, Ủy viên
Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội chia sẻ với DĐDN về Nghị quyết số 41-NQ/TW ngày 10/10/2023 của Bộ Chính trị
về xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ doanh nhân Việt Nam trong thời kỳ
mới, nhân dịp kỷ niệm 99 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam
(21/6/1925-21/6/2024).
PGS,TS. Bùi Hoài Sơn.
- Nghị quyết 41 được xem như một
“liều thuốc” chấn hưng tinh thần để doanh nhân tiếp tục tin vào chính mình,
vào sứ mệnh của doanh nhân với đất nước trong thời kỳ mới. Ông
bình luận về vấn đề này như thế nào?
Hiện nay, chúng ta có đội ngũ doanh
nhân không ngừng phát triển cả về số lượng và chất lượng, đang đóng góp to lớn,
quan trọng đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trên nhiều phương diện.
Đội ngũ doanh nhân Việt Nam là lực lượng chủ lực, tiên phong tạo ra nhiều công
ăn việc làm, sinh kế cho người lao động, qua đó, góp phần xóa đói, giảm nghèo
và phát triển kinh tế-xã hội.
Trong bối cảnh mới có nhiều cơ hội
nhưng cũng không ít thách thức, chúng ta kỳ vọng đội ngũ doanh nhân Việt Nam sẽ
đóng vai trò lớn hơn trong việc xây dựng và phát triển nền kinh tế Việt Nam độc
lập, tự chủ, góp phần bảo đảm quốc phòng, an ninh, tạo nên sức mạnh và sự tự
hào của Việt Nam.
Do đó, Nghị quyết số 41-NQ/TW của Bộ
Chính trị thể hiện sự quan tâm của Đảng và Nhà nước trong việc xây dựng một đội
ngũ doanh nhân Việt Nam lớn mạnh, đủ sức thực hiện sứ mệnh, nhiệm vụ, góp phần
đưa Việt Nam trở thành quốc gia phát triển, thu nhập cao vào năm 2045, đồng
thời là cơ sở, căn cứ chính trị quan trọng cho sự ra đời của các cơ chế, chính
sách mới tạo động lực để phát triển và phát huy vai trò của đội ngũ doanh nhân,
góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững.
- Các doanh nhân đều thể hiện
sự hứng khởi và khẳng định, Nghị quyết 41 chính là nguồn cảm hứng
được Bộ Chính trị trao đến cho doanh nhân rất đúng lúc, kịp thời, có
sức truyền cảm hứng mãnh liệt, thưa ông?
Tôi hoàn toàn đồng ý với nhận định
này. Nghị quyết 41 ra đời rất đúng lúc và kịp thời giúp doanh nhân tin tưởng
vào sự hỗ trợ từ nhà nước, từ đó họ sẽ dấn thân hơn vào các hoạt động kinh
doanh, đổi mới sáng tạo và đầu tư phát triển. Sự hứng khởi từ phía doanh nhân
cho thấy họ tin tưởng vào khả năng của chính sách trong việc tạo ra môi trường
kinh doanh thuận lợi.
Bên cạnh đó, từ Nghị quyết 41 các
chính sách hỗ trợ, khuyến khích khởi nghiệp giúp tạo ra làn sóng doanh nhân
mới, những người sẵn sàng đối mặt với thử thách và nắm bắt cơ hội. Sự truyền
cảm hứng mạnh mẽ từ nghị quyết không chỉ hỗ trợ doanh nhân hiện tại mà còn thúc
đẩy các thế hệ doanh nhân tương lai.
Khi doanh nhân hứng khởi và tích cực,
họ sẽ tạo ra nhiều cơ hội kinh doanh mới, đóng góp vào tăng trưởng kinh tế quốc
gia. Các doanh nghiệp phát triển mạnh mẽ sẽ tạo ra việc làm, đóng góp vào ngân
sách nhà nước và thúc đẩy xuất khẩu. Khi chúng ta có chính sách kịp thời sẽ
giúp thúc đẩy sự hợp tác giữa khu vực công và tư, từ đó huy động các nguồn lực
tốt hơn cho sự phát triển kinh tế và xã hội.
Doanh nhân sẽ hào hứng và tích cực hơn
khi tham gia vào các dự án công-tư, góp phần xây dựng hạ tầng và cải thiện chất
lượng cuộc sống. Ngoài ra, tôi tin rằng đây cũng là cơ hội để doanh nhân Việt
Nam vươn ra thế giới, khẳng định giá trị và niềm tự hào dân tộc, rất cần thiết
để Việt Nam hội nhập sâu rộng hơn vào nền kinh tế toàn cầu, từ đó nâng cao vị
thế của Việt Nam trên trường quốc tế.
Như vậy, Nghị quyết 41 sẽ tạo sự hứng
khởi và niềm tin của các doanh nhân về chính sách của Đảng và Nhà nước, cho
thấy rằng Đảng và Nhà nước ta đang đi đúng hướng và đồng hành trong việc xây
dựng và phát huy vai trò của đội ngũ doanh nhân Việt Nam. Điều này không chỉ
mang lại lợi ích kinh tế mà còn tạo ra một môi trường kinh doanh năng động,
sáng tạo và đầy triển vọng cho sự phát triển bền vững của đất nước.
-Nghị quyết 41 nói về mục tiêu
xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ doanh nhân Việt Nam trong thời kỳ mới.
Đó là, chuẩn mực đạo đức, văn hóa kinh doanh và tinh thần thượng tôn pháp luật.
Quan điểm của ông về vấn đề này như thế nào?
Tôi cho rằng chuẩn mực đạo đức, văn
hóa kinh doanh và tinh thần thượng tôn pháp luật của doanh nhân đúng là những
yếu tố quan trọng nhất. Doanh nhân là tầng lớp tiên phong của xã hội, vì vậy
chuẩn mực đạo đức, văn hóa kinh doanh và tinh thần thượng tôn pháp luật của họ
sẽ là tấm gương cho các tầng lớp khác của xã hội noi theo.
Khi doanh nhân hành xử theo chuẩn mực
đạo đức, họ xây dựng lòng tin và uy tín với khách hàng, đối tác và cộng đồng,
tạo nền tảng cho sự phát triển lâu dài và bền vững của doanh nghiệp. Khi các
doanh nhân tuân thủ các chuẩn mực đạo đức và pháp luật, họ tạo ra môi trường
cạnh tranh công bằng và lành mạnh, thúc đẩy các doanh nghiệp phải nỗ lực cải
tiến, đổi mới và nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ để tồn tại và phát
triển.
Doanh nhân tuân thủ pháp luật sẽ tạo
ra môi trường kinh doanh minh bạch và công bằng, giúp xây dựng lòng tin từ phía
khách hàng, đối tác, nhà đầu tư và cả cơ quan quản lý nhà nước. Việc tuân thủ
pháp luật cũng giúp hạn chế tham nhũng, tiêu cực trong kinh doanh, từ đó nâng
cao chất lượng quản lý và hiệu quả kinh doanh.
Còn doanh nhân có đạo đức và văn hóa
kinh doanh tốt thường chú trọng đến trách nhiệm xã hội, bảo vệ môi trường và
đóng góp cho cộng đồng, không chỉ giúp doanh nghiệp hoạt động hiệu quả trong
nước mà còn dễ dàng hội nhập và cạnh tranh trên thị trường quốc tế, đáp ứng các
yêu cầu và tiêu chuẩn quốc tế.
Trở thành những hình mẫu tích cực cho
xã hội, khuyến khích các thế hệ sau noi theo và phát triển theo hướng tích cực,
tạo ra một hình ảnh tích cực và bền vững cho toàn xã hội. Doanh nhân, vì thế,
không chỉ đóng góp vào kinh tế mà còn vào các lĩnh vực văn hóa, giáo dục, và xã
hội, giúp nâng cao chất lượng cuộc sống và phát triển toàn diện của đất nước.
- Hiện nay, quá trình hoạt động
của lực lượng doanh nhân Việt Nam trên thực tế còn không ít vướng mắc về pháp
luật, cho nên Nghị quyết 41 như một điểm nhấn giúp rà soát những việc đã và
chưa làm được. Điều này cho thấy, Đảng và Chính phủ rất quyết tâm mong đội ngũ
doanh nhân lớn mạnh, thưa ông?
Đúng như vậy. Hiện nay, chúng ta nhận
thấy một số cơ chế, chính sách khuyến khích, hỗ trợ doanh nghiệp chậm được
triển khai, hiệu quả chưa cao. Cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu
tư, kinh doanh chưa đáp ứng yêu cầu; chưa quan tâm công tác đào tạo, bồi dưỡng
cho doanh nhân.
Đặc biệt, trong bối cảnh mới, chúng ta
rất cần quan tâm hơn đến việc xây dựng, hoàn thiện chính sách, pháp luật về
phát triển kinh tế số, xã hội số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia
sẻ, các mô hình, lĩnh vực sản xuất, kinh doanh mới để mở rộng không gian phát
triển cho doanh nhân, doanh nghiệp.
Chúng ta hy vọng rằng Nghị quyết 41 sẽ
giúp khai thông các điểm nghẽn cơ chế, chính sách và pháp luật, để phát huy sức
mạnh của đội ngũ doanh nhân Việt Nam, tạo môi trường đầu tư, kinh doanh thuận
lợi, an toàn, bình đẳng để doanh nghiệp phát triển và cống hiến.
Từ đó xây dựng được một đội ngũ doanh
nhân lớn mạnh, có tầm nhìn, trí tuệ, đạo đức, tinh thần kinh doanh, làm giàu
chính đáng, năng động, sáng tạo, năng lực quản trị tiên tiến, tuân thủ pháp
luật, có văn hoá kinh doanh mang bản sắc dân tộc, đóng góp xứng đáng cho các
mục tiêu phát triển đất nước.
Nghị quyết 41 cho thấy có sự chuyển
đổi rõ ràng về mặt nhận thức vai trò của doanh nhân và xác định doanh nhân
là tiềm lực quan trọng của nền kinh tế.
- Đặc biệt, Nghị quyết 41 nhấn
mạnh cần có chính sách đột phá để phát triển doanh nghiệp dân tộc, thúc đẩy
sự lớn mạnh của đội ngũ doanh nhân - doanh nghiệp, nhằm đưa nước ta sở hữu
những tập đoàn ngang tầm châu lục và thế giới. Ông đánh giá như thế nào về yêu
cầu này?
Khi chúng ta đã có nhận thức đúng đắn
về vai trò của đội ngũ doanh nhân, thì phải xây dựng những chính sách đột phá
để nâng cao vai trò của họ đối với sự phát triển của đất nước. Muốn làm được
như vậy, thì phải tạo môi trường kinh doanh thuận lợi thông qua việc đơn giản
hóa và minh bạch hóa hơn nữa các thủ tục hành chính liên quan đến việc thành
lập và vận hành doanh nghiệp, giảm thiểu thời gian và chi phí cho doanh nghiệp.
Tăng cường các biện pháp bảo vệ quyền
sở hữu trí tuệ, giúp doanh nghiệp yên tâm đầu tư vào nghiên cứu và phát triển
(R&D). Cung cấp các chương trình vay vốn ưu đãi, quỹ hỗ trợ và các chính
sách khuyến khích đầu tư từ cả trong và ngoài nước, và tạo điều kiện và khuyến
khích các doanh nghiệp đầu tư vào nghiên cứu và phát triển, qua đó thúc đẩy đổi
mới sáng tạo và nâng cao năng lực cạnh tranh.
Nhà nước cũng cần bảo đảm sự ổn định
và minh bạch trong chính sách kinh tế vĩ mô, tạo niềm tin cho doanh nghiệp và
nhà đầu tư, đồng thời thực hiện các biện pháp quyết liệt để giảm thiểu tham
nhũng, tạo môi trường kinh doanh công bằng và minh bạch.
Đầu tư mạnh mẽ vào cơ sở hạ tầng giao
thông, viễn thông và năng lượng để tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động kinh
doanh. Xây dựng và phát triển các khu công nghiệp, công nghệ cao hiện đại, đáp
ứng nhu cầu của các doanh nghiệp sản xuất và công nghệ cao.
Bên cạnh đó, cũng cần quan tâm đến
việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, bằng cách khuyến khích hợp tác
giữa doanh nghiệp và các trường đại học để phát triển các chương trình đào tạo
theo nhu cầu thực tế của doanh nghiệp.
Xây dựng các khu công nghệ cao,
trung tâm sáng tạo và vườn ươm doanh nghiệp để hỗ trợ doanh nhân và doanh
nghiệp khởi nghiệp, và tạo các chính sách hỗ trợ startup, từ vốn đầu tư ban đầu
đến các chương trình kết nối thị trường.
Hỗ trợ doanh nghiệp mở rộng thị trường
xuất khẩu thông qua các hiệp định thương mại tự do (FTA) và các chương trình
xúc tiến thương mại. Khuyến khích doanh nghiệp hợp tác với các đối tác quốc tế
để học hỏi kinh nghiệm, công nghệ và tiếp cận các nguồn lực mới.
Ngoài ra, chúng ta cũng cần xây dựng
các tập đoàn kinh tế mạnh trên cơ sở xây dựng các chính sách cụ thể để hỗ trợ
sự phát triển của các tập đoàn kinh tế, từ việc tiếp cận vốn, đất đai, đến các
chính sách thuế ưu đãi. Khuyến khích các hoạt động mua bán và sáp nhập
(M&A) để tạo ra các tập đoàn lớn mạnh, đủ sức cạnh tranh trên thị trường
quốc tế.
- Để động viên tinh thần doanh
nhân, theo ông các cơ quan báo chí cần phải làm gì để trở thành nhịp cầu nói
lên tiếng nói, chia sẻ cùng doanh nhân?
Thứ nhất, tạo diễn đàn trao đổi thông tin thông qua các chương
trình truyền hình, radio hoặc podcast nơi các doanh nhân có thể thảo luận, chia
sẻ kinh nghiệm, ý kiến và kiến thức về kinh doanh. Xây dựng các chuyên mục,
chuyên trang trên báo, tạp chí, và trang web dành riêng cho doanh nhân, cập
nhật thông tin, xu hướng và cơ hội kinh doanh.
Thứ hai, tôn vinh và ghi nhận đóng góp của doanh nhân bàng
cách tổ chức các giải thưởng, vinh danh những doanh nhân tiêu biểu có đóng góp
lớn cho nền kinh tế, văn hóa và xã hội, tạo động lực cho các doanh nhân khác.
Tăng cường sản xuất các phóng sự, bài viết giới thiệu về các doanh nhân thành
đạt, những câu chuyện khởi nghiệp thành công để tạo cảm hứng và động viên tinh
thần.
Thứ ba, cung cấp thông tin hữu ích và kịp thời, nhất là cập
nhật kịp thời các chính sách mới, quy định pháp luật liên quan đến kinh doanh,
giúp doanh nhân nắm bắt và tuân thủ, cũng như cung cấp các báo cáo, phân tích
về thị trường, xu hướng kinh doanh, giúp doanh nhân có thông tin chính xác để
ra quyết định.
Thứ tư, xây dựng mối quan hệ hợp tác giữa truyền thông và
doanh nhân bằng cách mời doanh nhân tham gia vào quá trình sản xuất nội dung,
từ đó phản ánh chính xác những vấn đề, thách thức và cơ hội mà họ đang đối mặt.
Tổ chức các sự kiện, hội thảo, triển lãm để doanh nhân gặp gỡ, kết nối và chia
sẻ kinh nghiệm với nhau cũng như với cộng đồng.
Thứ năm, đưa tiếng nói của doanh nhân đến với công chúng và
các cơ quan quản lý Nhà nước. Truyền thông cần làm cầu nối đưa tiếng nói,
nguyện vọng và kiến nghị của doanh nhân đến với công chúng và các cơ quan quản
lý Nhà nước. Cần tổ chức các buổi đối thoại giữa doanh nhân và các cơ quan quản
lý nhà nước, tạo cơ hội để doanh nhân trình bày ý kiến và đề xuất giải pháp.
- Trân trọng cảm ơn ông!
Theo diendandoanhnghiep.vn